III. E-ticaret sistemleri

     

 

E-ticaret siteleri,

(i) Kurumlarla tüketiciler arası (business-to-consumer, kısa adıyla B2C),

(ii) Kurumlar arası (business-to-business, B2B)

olarak iki ana türe ayrılır.  B2C sistemlerinin örnekleri internet kullanan çoğu kişinin, bir şey almasa bile, girip çıktığı on-line mağaza siteleridir. Örneğin:www.gima.com.tr, www.hepsiburada.com, www.ashford.com.tr  gibi. Bu sistemler genelde kredi kartı veya kapıda ödeme usulüyle çalışırlar.

B2B ise iki veya daha çok kurum arasında on-line iş yapılmasına olanak veren sistemlerdir.  Genelde bunlar tedarik zincirlerinden oluşurlar.  Örneğin bir üretici toptancıları, toptancılar distribütörler, distribütörler de perakendecilerle B2B ilişkisi içinde bulunabilirler. Perakendeciler de tüketicilerine B2C bağlantısı sunabilirler. Gayet tabii, üreticiler de kendi tedarikçileri ile B2B bağlantısı kurabilirler.  B2B bağlantılarında kritik nokta bağlantı kuracak kurumların yazılımının buna uygun olması ve diğer tarafın yazılımı ile bilgi alış verişinde uyum içinde çalışabilmesidir. Bu sistemlerde satıcı ve müşteri firma arasında değişik ödeme şekilleri olabilir, örneğin açık hesap, çek, kredi kartı, havale vb. Keza iskontolar da iki firma arasındaki anlaşmayla belirlenir. Örneğin, yurtdışından bilgisayar getirten bir ithalatçı firma, Türkiyede bayileri ile B2B ilişkisine girerek,  onlara internetteki katalogları vasıtasıyla direkt sipariş alarak çalışabilir. Bu çalışma metodu yaygınlaşmıştır, ve de hizla daha da yaygınlaşmaktadır.

Bu sistemler için yazılım ya bir paket yazılımı firma bünyesine adapte ederek, ya özel yazılım yaptırarak veya ikisinin karışımı bir yöntemle elde edilebilmektedir.

Bu türün bir başka yaygın örneği de müşteri-satıcı şirket-banka arasındaki otomatik kredi kartıyla satış (Sanal POS) sistemleridir. Bu sistemler B2C ve B2B sistemlerinin bağlantısından oluşur.  Mal alacağı şirketin sitesine giren müşteri istediği malın ücretini kredi kartı vasıtasıyla öder.  Burada satıcı şirket kredi kartını veren bankayla temasa geçip kredi kartını kontrol eder ve hesabın durumu müsaitse ücretin müşteri kartına geçmesini sağlar.